“Blijf in uw kot,” zo klinkt het overal. Ons dagelijks leven en de manier waarop we ons bewegen in de maatschappij is volledig lamgelegd. Voor sommigen was de komst van het coronavirus in Europa onmiddellijk een regelrechte ramp. Voor anderen was het nog ver van hun bed. Tot aan de lockdown. De overheid verplichtte iedereen zoveel mogelijk in thuis te blijven. Maar wat doe je als je op dat moment je helemaal niet in België bevindt? De studenten die op buitenlandse stage waren of een Erasmus traject volgden kwamen oog in oog te staan met deze vraag.
Buitenlandse stage en Erasmus
Studenten aan de hogeschool en universiteiten krijgen vaak de kans om een stage te lopen in het buitenland. De stageplaats bevindt zich buiten België en de studenten verblijven in het land van hun stage. Zoals Elise, die voor haar opleiding leerkracht secundair naar Cambodja trok om daar les te geven. Astrid ging naar Portugal om daar stage te lopen in een laboratorium.
Voor studenten die niet enkel een stage in het buitenland willen lopen maar een bepaalde tijd willen studeren over de grenzen heen, bestaan er Erasmus projecten. Erasmus zorgt ervoor dat studenten tijdens hun opleiding tijdelijk lessen kunnen volgen in het buitenland. Maxine is bijvoorbeeld één van deze studenten. Zij volgde lessen en deed stage in Washington DC (VS). Dit voor haar masteropleiding communicatie-wetenschappen aan de Ugent.
De beslissing
Keer je terug naar België of blijf je ter plaatse? Dit was de vraag die vele studenten in het buitenland zich stelden op het moment dat corona uitbrak in Europa. Bij sommigen werd de keuze voor hen gemaakt. Zo liet de school of projectleider hen weten dat het project werd stopgezet en spoorde de studenten aan zo snel mogelijk terug te keren naar België. Anderen maakten deze keuze zelf. Meeste studenten besloten dan ook om terug te keren. “De school in België stimuleerde terugkeer, maar uiteindelijk lag de keuze bij de student,” vertelt Astrid.
Dit gebeurde om verscheidene redenen. De stages werden namelijk ook in het buitenland overal stopgezet en de scholen sloten. “Gezien de situatie in Italië snel veranderde en de stage na reeds twee weken geannuleerd werd door de verantwoordelijke, had ik het het nieuws eerder voelen aankomen en was ik hier al een klein beetje op voorbereid. Mijn eerste emoties waren verdriet, teleurstelling en boosheid. Ik belde mijn ouders en ik boekte een vliegticket naar België.”
Om deze keuze te maken speelden ook andere factoren mee, afhankelijk van het land waar de student verbleef. Als dit land Italië was, beleefden de studenten de start van de crisis in Europa van dichtbij. Twee studenten getuigen: “Alle scholen universiteiten, bibliotheken, … werden gesloten. Mijn stage werd geannuleerd. Het was een onzekere periode. Naarmate de tijd verstreek kwamen er extra maatregelen. Zoals het sluiten van de bars en restaurants om 18uur etc.” “Mijn Flixbus raakte niet meer uit Noord-Italië toen dit deel als eerste in lockdown ging. Daarnaast waren er al vrij strikte maatregelen over afstand houden.”
In andere landen was er nog geen sprake van social distancing. Bijvoorbeeld in Cambodja, waar het dagdagelijkse leven gewoon verder ging. Ook in de Verenigde Staten begon de Corona crisis later dan in Europa. Maxine die studeerde in Washington getuigt: “Washington liep achter op België en het was daar allemaal nog zo serieus niet. Social distancing werd wel al belangrijker en lessen gingen online gegeven worden vanaf de week die daarop volgde (ik ben moeten vertrekken voor dat gebeurde). Activiteiten werden plots afgeschaft (we gingen een tour krijgen van de White House en naar een football game, maar allemaal afgelast). De dag dat we vertrokken verzekerde de instelling daar ons zelf nog dat we sowieso gingen kunnen blijven, maar toen ons vliegtuig landde in België, kregen alle studenten van The Washington Center een bericht dat iedereen naar huis moest en weg moest uit de dorm. Het is dus ook daar heel snel gegaan en niemand wist (behalve wij door wat we in België zagen) wat er kon gebeuren.”
Uit landen buiten Europa, China, VS en Canada trokken studenten weg eerder uit schrik om vast te zitten indien België zijn grenzen zou sluiten. Het werd ook sterk aangeraden door de overheid om de reis huiswaarts te maken.
De reis
Het plannen van de terugreis naar België liep voor meeste studenten tamelijk vlot. Op de hulp van hun school moest een groot aantal studenten niet op rekenen. Meesten regelden hun vluchten of vervoer zelf of samen met familie en vrienden. Ook de overheid stond klaar om eventuele vragen van gestrande reizigers te beantwoorden. Vele studenten voelen zich angstig en verdrietig maar deden er alles aan om zo snel mogelijk terug thuis te zijn. Sommigen maakten deze reis alleen terwijl anderen besloten in groep te vertrekken, afhankelijk of er medestudenten zich op dezelfde plaats bevonden. Maxine keerde terug uit de VS met zes andere Belgen. “Toen het advies van Buitenlandse Zaken kwam heeft iemand contact opgenomen met de Belgische Ambassade en die adviseerden toch zo snel mogelijk terug te keren. Ook wij zagen dat vliegtuigen werden afgeschaft en dat DC dezelfde richting uitging als België. Toen hebben 7 van de 8 Belgen beslist samen de volgende dag terug te keren.”
Zij die met de auto zouden reisden, contacteerden eerst de ambassade om te nodig papieren te verzamelen om de verschillende grenzen te kunnen oversteken. Wanneer je uit een risicogebied kwam, moest je verplicht twee weken in volledige quarantaine.
Thuiskomen
Veel studenten verlieten het land van hun stage of Erasmusproject met pijn in het hart. Ze waren verdrietig, bitter, soms kwaad en angstig. Ondertussen zijn meeste veilig terug in België. Hoewel ze graag langer hadden willen blijven, begrijpen ze de situatie en de beslissing die daarrond gemaakt zijn. Maxine, een studente die studeerde in de Verenigde Staten vertelt wat haar het meeste is bijgebleven van deze ervaring: “Hoe snel het allemaal is gegaan. Hoe je op het ene moment nog een heel semester voor je hebt met je plannen en vrienden die je daar gemaakt hebt en hoe dat op het andere moment eigenlijk wat van je wordt afgepakt. Op één dag tijd is het omgeslagen en ik denk dat zowel de internationale studenten als de andere Amerikaanse studenten die naar huis gestuurd zijn er het hart van in waren (velen hadden er net zoals ik hard voor gewerkt, om toegelaten te worden of een beurs te krijgen of alles gewoon zelf te kunnen betalen want studeren in de VS is niet goedkoop). Voor velen was deze stage in DC de kans van hun leven. Het enige positieve is dat we er toch 2 mooie maanden hebben gehad en we ons programma online kunnen afwerken.”